Are we media Cannibals?

"Dear Ann: I have a problem; I have two brotherds. One brother is in Television, the other was put to death in the electric chair for murder. My mother died from insanity when I was three years old. my two sisters are prostitutes, and my father sells narcotics to high school students. Recently I met a girl who was just releaced from a reformatory where she served time for smothering her illigitimate child to death, and I want to marry her. My problem is - if I marry this girl - should I tell her about my brother who is in television?"
Anonymous letter quoted by Ate de Jong as an hommage to Douglas Sirk and Orson Welles, in The Cinema Militans Lecture 1996/1997, Dutch Film Festival Foundation, Utrecht 1997.

´ All what we see on TV is a media production, even though it is presented as a real fact. Once we believe it, we feel artificially concern with the other, and we seek feelings of comfort. ´

The moral responsibility for the Other on the name of an idea of goodness doesn’t mean interiorizing the Other within an alienated Same whereby the media plays a central role. All military interventions in our time (Iraq, Afghanistan, Libya and others) where engaged in the name of the mediatised ideas of the Same and Unique good world of democracy, freedom et cetera. The world is pluralistic and diverse. And when we fail to consider this pluralism and we think that universalism means annihilation of differences, our relations to the Other will remain insane because it remains based on the reciprocal exclusion. We must resist this infamous media hypnosis and make the “language of the image a stimulus for reflection”, as Umberto Eco wrote in The Screen Education Reader(7): Cinema, Television, Culture . In other words: there is a new necessity to keep being human and stop deluding ourselves that we are gods, because we are simply not. We need more than ever: “… to learn about the media in order to prevent being their toy, to learn the images and the sounds just like we learn to read and write in order to once again make conscience available, so that the rush of urgency is not a whirlwind in an unstructured world ”.

Full story in : http://www.eutopiainstitute.org/2012/12/are-we-media-cannibals/

 

Libië: het gestolen beeld | Eutopia Institute

Libië: het gestolen beeld | Eutopia Institute

 De mensheid wordt geconfronteerd met nieuwe soorten conflicten die bepalend zijn in in de geopolitieke ‘non-orde’ en het wereldwijde machtsspel om ons heen. Ze vormen ook een uitdaging voor een nieuwe manier van denken; historici en filosofen zullen nieuwe concepten en methoden moeten vinden om een adequate analyse mogelijk te maken.”

Libya: the confiscated image

The last century started with the discussion about The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction (1). In the first decades of the 20th century, cinema was seen as the new big epistemological change infecting the human representation of the world and the human thought. New technologies like social media and internet are of similar importance nowadays.

They undoubtedly contribute to model the thought of the 21st century. We are in fact at a time of “electronic mutability”(2) . Traditional media such as television and cinema are facing new challenges and a transitional period towards a new era.

” The image plays a bigger role than ever in forming public opinion and therefore its political translation. This is particularly clear in the way the most shocking conflicts of our time were dealt with: Bosnia and the Balkans, Iraq, Afghanistan and Libya. They are all equally absurd; firstly because of their disastrous consequences and secondly because of their hermetic situation. ”

The image plays a bigger role than ever in forming public opinion and therefore its political translation. This is particularly clear in the way the most shocking conflicts of our time were dealt with: Bosnia and the Balkans, Iraq, Afghanistan and Libya. They are all equally absurd; firstly because of their disastrous consequences and secondly because of their hermetic situation. With these cases, humanity faces new kinds of conflicts which determine the geopolitical “disorder” and the world’s power game we are now living with. They also constitute a challenge for a new way of thinking. Historians and philosophers will need to develop new concepts and tools of analysis.

Full story: http://www.eutopiainstitute.org/2012/10/libya-the-confiscated-image/

Arab Cinema and the vicious circle of violence.

In times of big change, societies produce two kinds of cinema: one of witnessing and the other of analysing. These are two different moments and two ways of dealing with events. From that point of view the selection of Arab films in the 65th Cannes film festival is particularly significant. In the 64th edition, held only a few months after the uprising in Egypt and Tunisia, the festival screened two films: No more fear, a documentary by Tunisian filmmaker Mourad Ben Cheikh, and 18 days made by a group of ten Egyptian filmmakers who took part in the already historical Tahrir Square demonstrations of January and February 2011.
Both films were trying to paint a picture of what was going on. Filmmakers, in different styles and manners, wanted to capture the energy of the moment. That is why what they do is more like recording the events, than really thinking about them. In the 2012 edition of the same festival there were other films from the region in different categories. Baad El Mawkeaa (After the Battle) by Yousry Nasrallah (Egypt) in the main competition, The Horses of God by Nabil Ayouch (Morocco) in Un Certain Regard, and El Taaieb (The Repentant) by Merzak Allouache (Algeria) in the Director’s fortnight. With these last films there is another degree of detachment from the events and hence another depth in their depiction.

”The origin of the devil is the same in all three films: the poor Moroccan slum of Sidi Moumen, the miserable neighborhood of the Egyptian pyramids, and the forgotten villages in the Algerian mountains. The more marginalized and the more humiliated the young people are, the more violent and the more vulnerable they will grow up to be.”

The first reaction to events is to record them. You see them as a whole. Later you see more details because you start to analyse and you turn these details into a fictional story in which you suggest an interpretation of things. The starting point of the three filmmakers is a special moment in the history of their societies. Yousry Nasrallah goes back to February 2nd, 2011 when a group of horsemen and camel riders charged against the demonstrators in the Tahrir Square. Nabil Ayouch also recollects a date; May, 16th, 2003. That day many terrorist explosions took place in Casablanca. As for Allouache, he tells a story in the context of what is called the law of National Reconciliation, which supposed to persuade Algerian jihadists to lay down arms as a condition for their amnesty. The three filmmakers are proceeding to a certain form of fictionalization of history.
Full story : http://www.eutopiainstitute.org/2012/07/arab-cinema-and-the-vicious-circle-of-violence/

When Art Turns into a Sales Pitch

Umberto Eco once took a trip to the United States of America (USA) in the 70s, with an amazing plan to visit national museums and attraction parks. A book about this journey was published under the all inspiring title “Travels in Hyperreality”.

The main idea was how copies of real things particularly stimulate the fascination of the public. The fact that a real object is presented in an artificial space produces an amplification of feelings: horror, beauty, terror, inspiration, etc. Among the copies and reconstructions he analyzed, we find President Lyndon Johnson’s Oval Office, a medieval witch laboratory, a statue of the Mona Lisa and a copy of the Venus of Milo. His conclusion was that the culture of fake is built on the idea of retrieved reality. If you read this 1975 book now, you can see how a region develops a mania to be the central attraction of the world, and therefore buys everything, even if it is not necessarily authentic.

The fascination in the American parks and museums comes from the fact that the copy should be as close to reality as possible. Nowadays this culture of fake has been transferred to another part of the globe, the rich kingdoms of the Gulf, such as Kuwait, Qatar, Bahrain, and Saudi Arabia. In this transfer we witness a new step further from reality. If the American culture of entertainment is based on the principal of the perfect copies of the world, in the new lands of fake, the copy of the copy is also somehow fascinating. Las Vegas has its copy of the Egyptian Pyramids. This is fascinating. When you look at the big cities of the Gulf, you feel they are making copies of Las Vegas.

Full story: www.eutopiainstitute.org

Political Islam, a matter of hegemony

To this day the “Arab Spring” seems to be an historic event with a deep irony. The reason why Ben Ali and Mubarak were tolerated by the international community was the guarantee of a profitable social and political stability which meant the repression of the Islamic movements. This argument was used in fact, to oppress the entire society, but this always remained a side story which everybody pretended to ignore. What is happening right now, one year after the uprising of the Tunisian and the Egyptian people, is that the Muslim Brotherhood in Egypt and its avatar Al-Nahdha in Tunisia are running the countries and are preparing the new constitutions. The much feared monster of before the “Arab Spring” is tolerated after it and even welcomed as a strategic partner. ´Now that the “political Islam” has the power, everyone is watching how parties are manoeuvring in order to establish a religious political system of governance. The greatest fear is that while democracy brought them to power, they are working to create a new dictatorship. Having the absolute majority in the two chambers in Egypt makes the Islamising process not much more than a formality´ With 48% of the seats in the Egyptian Senate and in coalition with the radical branch of Islamism called “the Salafists”, the Muslim Brotherhood is on the path to completely changing the political system in the country and imposing the constitution it wants. Since October 2011 Al-Nahdha is the largest party in Tunisia and running the country and together with its allies it is fighting tooth and nail to impose a suitable constitution. Things seem to be easier in Egypt than in Tunisia. However, the debate in both countries revolves around the key word “Chariaa”. Let us not forget that the two countries are connected to the same movement, founded by the Egyptian Hassan Al-Banna in the first half of the last century. It reached Tunisia in the seventies. The party was always repressed but never completely disappeared. This situation gave dictators an important argument to keep the entire society under control. Ironically, the repression gave the movement great strength and experience in self organisation. The uprising, by forcing the dictators to leave, put them back in centre stage. Since then, it has been very easy for them to become the main player. Full story : www.eutopiainstitute.org

When disagreement is treason

History puts all totalitarian regimes face to face with the voice of one, and one single person, who stands and dares to say “ENOUGH”. It can be a group but because it panics, the system reacts by focusing on one individual. It is as if every tyranny needs a mirror to see how far it can take its absurdity and irrationality. The arrogance of a machine of oppression is confronted with a peaceful and weak individual. The stronger a dictatorship is, the more fragile it is. At the same time the weaker a rebel is, the more dangerous he/she is. We have known this since Gandhi stood up to the colonial British Empire. The world also witnessed this with the fight of Aung San Suu Kyi, the Burmese activist who defied the Junta of her country and who is now on her way to putting an end to a reign of decades of terror. That is how political heroes are born.

´The arrogance of a machine of oppression is confronted with a peaceful and weak individual. The stronger a dictatorship is, the more fragile it is. At the same time the weaker a rebel is, the more dangerous he/she is.´
As I write this, there are still people who engage in a fight for freedom. Two figures of resistance for culture and politics headline the news almost every day. One is the Chinese artist Ai Weiwei and the other is the Iranian filmmaker Jafar Panahi. Both of them are internationally recognised artists and symbols of their respective national glory. Ai Weiwei as a matter of fact, contributed to the construction of the Beijing stadium which hosted the Olympic Games of 2008. As for Jafar Panahi he is one of the symbols of contemporary Iranian cinema and probably one of the most successful Iranian filmmakers. At the same time both of them have always openly criticised the totalitarian regimes in their countries, thinking that their reputation offers them some form of protection and gives them a sense of responsibility towards their nationals.

to read the rest : www.eutopiainstitute.org

Tussen kunst en politiek: de voorspelling van Johan van der Keuken | Eutopia Institute

Tussen kunst en politiek: de voorspelling van Johan van der Keuken | Eutopia Institute

Tussen kunst en politiek: de voorspelling van Johan van der Keuken

Is het toeval dat de Arabische Lente precies daar begint waar Johan van der Keuken in 1979 besloot De Meester en de Reus (1980) op te nemen, een film over het onrechtvaardige wereldwijde economische systeem, dat de wereld regeert en beschikt over ons leven en onze toekomst?
Het kan geen toeval zijn geweest, want Johan van der Keuken was intens bezorgd over het lot der mensheid als een ondeelbaar geheel. Zoals zijn distributeur Pierre-Olivier Bardet opmerkt: “In zijn werk heeft de documentaire, hoezeer ook doorspekt van sociale en politieke vooroordelen en een radicale, kritische houding tegenover Noord-Zuidrelaties, zijn plaats in het centrum van de filmkunst herontdekt en de barrières geslecht tussen de verschillende onderwerpen van de militante film: het milieu, vrouwenemancipatie, de arbeidersstrijd, etc.” In de film wordt een verband gelegd tussen een Tunesische boer in de woestijn en een Noord-Europese (Nederlandse) burger uit de middenklasse die kampt met werkloosheid en belastingen. Al heel vroeg en met diepgaande visionaire perceptie zag Van der Keuken in dat er geen dichotomie bestond tussen Noord en Zuid, maar tussen de neokapitalisten, degenen die geld verdienen over de ruggen van de anderen, en de ‘subalterns’, degenen die zijn uitgesloten van welvaart en macht.

Inderdaad, dit is nog steeds een actuele film. Ten eerste omdat de Nederlandse filmmaker een genie was die in staat was de historische ontwikkelingen te analyseren. Dat was omdat hij voldoende menselijkheid en openheid bezat naar de Ander toe om veeleer te geloven in menselijke verbondenheid dan in de boosaardigheid van de mens, maar vooral omdat hij zo’n intense scherpzinnigheid aan de dag legde in de manier waarop hij de werkelijkheid beschouwde, dat hij in staat was de symptomen te herkennen van datgene waar we vandaag de dag mee worden geconfronteerd: we vallen van de ene crisis in de andere en handelen steeds naar die crises. Sterker nog, sinds 2008 staat de politiek in het teken van de strijd tegen de financiële recessie.
Laten we niet vergeten dat in deze tweeëndertig jaar oude film het amalgaam is van het visionaire talent van de regisseur en de analyse van de Canadese econoom Claude Ménard. De film is gestoeld op twee belangrijke gedachten: de greep die het kapitalisme heeft op de westerse samenleving met inbegrip van de migrantengemeenschappen enerzijds, en de overexploitatie van de natuur voor industriële doeleinden anderzijds. Door het gebruik van een zeer intelligent montageproces wisselt Van der Keuken fictieve scènes waarin hij het onmenselijke gezicht van een belastinginspecteur laat zien, af met andere, uiterst poëtische scènes waarin welpen, bomen en de wind in gesprek gaan, en tot slot met scènes van het archaïsche leven in een klein dorp in het zuiden van Tunesië. Op dat moment is de hoofdgedachte van de film dat ons leven steeds artificiëler wordt en het risico steeds groter wordt dat het zijn betekenis verliest. Migratie wordt vanuit dat uiterst eenvoudige standpunt bekeken: migranten zijn, wanneer zij hun oorspronkelijke manier van leven verlaten, gevangen in hun droom van noordelijke welvaart. De tegenstelling tussen de twee manieren van leven laat een duidelijke voorkeur zien voor de pittoreske nabijheid van de mens tot de natuur in het kleine dorpje op de grens van de Afrikaanse woestijn.

´De film krijgt als we er met de blik van nu naar kijken inderdaad een nieuw leven: hij wijst haarfijn op het verband tussen de zogenoemde Arabische Lente en de instabiliteit van de wereldeconomie.´
De film, opgenomen in 1979, is een poëtisch pamflet tegen de toenemende macht van de banken over het leven van mensen. Vanuit dat gezichtspunt voorspelden de regisseur en de econoom datgene waar we nu mee worden geconfronteerd. De film krijgt als we er met de blik van nu naar kijken inderdaad een nieuw leven: hij wijst haarfijn op het verband tussen de zogenoemde Arabische Lente en de instabiliteit van de wereldeconomie. Sinds een aantal jaar zien we een scheidslijn in de geschiedenis van de mens: 11 september, klimaatverandering, de financiële crisis, fluctuerende olieprijzen, spectaculaire groei van Aziatische economieën, de Arabische Lente, de recessie in Zuid-Europa en onzekerheid over de Euro en de Dollar, de Occupy-beweging, het bezuinigingsbeleid, etc.. Het lijkt erop dat we de recessie van 1929, de oliecrisis van 1973 en de culturele revolutie van mei 1968 ineen meemaken.
Men zou een opnieuw moeten kijken naar de manier waarop de maker in het begin van De Weg naar het Zuiden (1981), een andere film waarin hij zijn tijd vooruit was, Nederlandse krakers en Marokkaanse migranten op zeer eloquente wijze naast elkaar zet. De ene groep vecht voor het recht op een woning en bezet lege gebouwen en luxeappartementen in de Amsterdamse Kinkerstraat. De andere groep bezet een kerk als protest tegen een besluit van de overheid hen terug te sturen naar hun land van herkomst. Door een eigenaardig toeval eindigt deze film in Egypte, het tweede land waarin de Arabische Lente uitbrak. Van der Keuken besteedt bijzondere aandacht aan de ellendigen van Egypte, die buiten de economische stromen vielen en vallen en een jaar geleden de bezetting van het Tahrirplein initieerden. Het kan geen toeval zijn dat de filmmaker deze twee landen bezocht om een verhaal te vertellen dat vandaag de dag nog steeds relevant is: het onrecht van de economische wereldorde.
Als we het verband tussen de zogenoemde Arabische Lente en de zogenoemde economische crisis eens goed onder de loep nemen, zien we dat de manier waarop de Ander werd bezien weleens aan verandering onderhevig zou kunnen zijn. Sommige politieke partijen herzien hun programma’s om ze menselijker te maken; sommige hebben het zelfs over compassie en de verrijkende rol van immigratie. De krakerdiscussie is nu voorbij, of althans gemarginaliseerd, maar het immigratiethema bezorgt politici nog steeds hoofdbrekens. De voornaamste reden daarvoor is dat het nooit werd bekeken vanuit een ander standpunt dan vanuit het beperkte, vooringenomen en onrechtvaardige beleid dat de belangen diende van beurzen, handelaren en multinationale banken. Natuurlijk is er geen ruimte om de zaken te bezien vanuit een menselijk of cultureel standpunt. Nog niet, nog niet genoeg.
´Een uitspraak als de voornoemde is niet te verenigen met de geest van het zogeheten ‘Oude Continent’, het continent van de mensenrechten en de Verlichting, om het maar zo te zeggen. Toch is die geest van het ‘Oude Continent’ nog steeds te vinden, en wel binnen het domein van Europese kunst en cultuur.´
Wat voor kunst en cultuur relevant is, is dat meestal niet voor de politiek, en dat is zeker zo als het gaat om migratie. De laatste jaren werd er in de Europese politiek gesteld dat het integratiebeleid is mislukt. Die uitspraak is meer dan discutabel; hij is bedoeld om migranten in diskrediet te brengen, terwijl hij eerst en vooral zou moeten worden begrepen als een bekentenis van de politici zelf dat ze hebben gefaald – als er überhaupt al sprake was van falen. Als het integratieproces is mislukt, dan komt dat doordat politici niet de juiste oplossingen en het juiste beleid wilden of wisten te vinden. Migranten werden en worden door politici altijd beschouwd als een buitenlandse entiteit die niet zozeer omwille van zichzelf wordt geaccepteerd, maar alleen voor zover dat voor de gastsamenleving van belang is en wanneer die op de een of andere manier in een politieke behoefte voorzien. Dit betekent dat ook de uitspraak over de mislukte integratie is gedaan vanuit een monolithische visie, een denkwijze vanuit pragmatische doelen en rationele strategieën, die simpelweg onderdeel uitmaken van heersende opvattingen. Dat is de reden dat als de fysieke aanwezigheid van deze entiteit groter wordt dan de behoefte van de lokale gemeenschap, ze wordt gestigmatiseerd als de bron van al het kwaad. Die laatste attitude heeft de opkomst van extreem-rechtse partijen tot gevolg.
Wat ik hier zeg over politiekstaat mijns inziens in scherp contrast met kunst en cultuur. En dat is precies wat iemand als Johan van der Keuken meer dan dertig jaar geleden al probeerde te zeggen. Een uitspraak als de voornoemde is niet te verenigen met de geest van het zogeheten ‘Oude Continent’, het continent van de mensenrechten en de Verlichting, om het maar zo te zeggen. Toch is die geest van het ‘Oude Continent’ nog steeds te vinden, en wel binnen het domein van Europese kunst en cultuur. Er vindt een verschuiving plaats van het pragmatische en egoïstische argument van direct nut en assimilatie naar een complexe en verrijkende, werkelijke interactie met de Ander over ideeën over en het benoemen van schoonheid, authenticiteit en humanisme. Integratie krijgt dan een andere betekenis en wordt daardoor mogelijk.

Ik zal hier niet spreken over de vele Europese politici en zakenlieden die deel uitmaken van de Europese elite en ook migranten zijn, en ook spreek ik niet over de vele voetballers of sporters die Europese vlaggen verdedigen in internationale toernooien; blijkbaar worden zij niet talrijk genoeg geacht om te spreken over succesvolle integratie. Maar een dergelijke redenering kan ook leiden tot een ander extreem: kunnen we ons een nationaal voetbalteam voorstellen met daarin tien spelers die tweede- of derdegeneratie-immigrant zijn? Dat is binnen het extreem-rechtse gedachtegoed ondenkbaar .
Wat ik wel wil benadrukken is de opkomst van immigranten-kunstenaars: een Marokkaanse acteur die wordt genomineerd voor beste Nederlandse acteur zou voor puristische nationalisten al een bron zijn van grote ergernis, maar als hij dan ook nog wint is de ergernis natuurlijk nog groter; dan kun je die bijzonder eloquente zin te horen krijgen, gericht aan politici die niet geloven in integratie: ‘Ik ben Nederlander en ik ben trots op mijn Marokkaans bloed.’ Dat zei Nasrdin Dchar enkele maanden geleden toen hij zijn Gouden Kalf kreeg uitgereikt, en met deze uitspraak richtte hij zich tot een aantal rechtse partijleiders; een artistieke repliek op een politieke uitspraak. Dchar sprak namens de hele filmsector en richtte zich tot de politici; de jury sprak, door hem de prijs toe te kennen, namens de beroepsgroep. In een dergelijke context gelden andere regels dan die door politici worden bedacht tijdens vergaderingen waarin ze manieren bespreken om van de immigranten af te komen; hier woedt geen discussie over belastingen, bezuinigingen of criminaliteit; wat hier ter discussie staat is Schoonheid en wat telt is het talent van de acteur, niet het bloed dat door zijn aderen stroomt.
Dchar staat niet op zichzelf; veel andere acteurs en filmmakers dragen bij aan de eer en glorie van de Nederlandse filmindustrie, zoals elke immigrant bijdraagt aan de welvaart en economie van een land. Ik noem acteurs als Hakim Traidia (Nederlands-Algerijns), Sabri Saad el-Hamus (Nederlands-Egyptisch); ik noem ook filmmakers als de Nederlands-Peruviaanse Heddy Honigman, Hani Abou Assaad van Palestijnse afkomst, Mohamed Al-Darraji die oorspronkelijk uit Irak afkomstig is en de in Algerije geboren Karim Traidia. Ik kan ook vele namen noemen van gelijksoortige talenten in Frankrijk, Duitsland, Engeland en andere Europese landen: Fatih Akin, Abdellatif Kechiche, Rabah Ameur-Zaimech, Mahamet-Saleh Haroun. Staan deze mensen symbool voor de mislukte integratie? Wanneer kunnen we dan zeggen dat de integratie wel is geslaagd? Hoeveel getalenteerde filmmakers hebben we nodig om te kunnen zeggen dat immigratie heeft bijgedragen aan de verrijking van de Europese film? Wanneer uit een gemeenschap van twee miljoen immigranten een paar uiterst creatieve kunstenaars kunnen voortkomen, betekent dat dat er nog tien anderen zijn die minder goed zijn of niet de kans hebben gekregen naar buiten te treden. En hoeveel briljante filmmakers hebben wij binnen onze autochtone gemeenschap van zeventien miljoen? Niet bijzonder veel, aangezien genialiteit, zoals iedereen wel weet, per definitie schaars is.
´Kunstenaars en immigranten delen de subalterne positie, zou de postkoloniale filosoof Homi Bhabha zeggen; zij worden niet beschouwd als onderdeel van de heersende macht, maar toch heeft die macht hen nodig en worden ze door die macht gebruikt. Daardoor zijn zij altijd gedwongen daar weerstand aan te bieden.´
Door de economische crisis heeft de cultuursector sinds 2011 te lijden onder bezuinigingen. In diezelfde periode zijn Europese regeringen een serieuze discussie begonnen over nieuwe immigratiewetten, met als doel de immigratie zoveel mogelijk te beperken, dit in het kader van een nieuw algemeen sociaal beleid. Terwijl Barack Obama een stap terug moest doen wat betreft zijn plannen voor een sociaal zorgstelsel, waren in Nederland de bezuinigingen in de gezondheidszorg het onderwerp van verhitte discussie, waarbij subsidies voor gehandicapten onder vuur lagen en de cultuurbegroting werd gehalveerd. Tegelijkertijd worden maatregelen getroffen om het aantal immigranten, inclusief asielzoekers, tot een minimum terug te brengen. Kort gezegd worden de gevolgen van de economische crisis op de schouders van de kunstenaars, immigranten en andere minderheden en zwakken in de samenleving afgeschoven. Zij betalen de prijs voor de crisis, terwijl zij nooit degenen zijn geweest die profiteerden van de economische welvaart. Kunstenaars en immigranten delen de subalterne positie, zou de postkoloniale filosoof Homi Bhabha zeggen; zij worden niet beschouwd als onderdeel van de heersende macht, maar toch heeft die macht hen nodig en worden ze door die macht gebruikt. Daardoor zijn zij altijd gedwongen daar weerstand aan te bieden. De bewieroking van een kunstenaar van buitenlandse afkomst is een dubbele subalterne aanspraak: als immigrant en als kunstenaar.
Waar Jean Paul Sartre vroeger het proletariaat aller landen opriep zich te verenigen, de arbeiders uit het Noorden en de boeren uit het Zuiden, is het nu misschien tijd voor een nieuwe vorm van vereniging: van iedereen die tegen de heersende machthebbers is. Emigranten en kunstenaars zouden zich dan aan moeten sluiten bij een andere vorm van verzet die we eind 2011 zagen opkomen: Occupy. Het lijkt alsof er binnen een steeds breder wordende contrasoevereine samenleving een bepaald bewustzijn ontstaat. We staan op een nieuw keerpunt in de geschiedenis. Volgens Bhabha waren de subalterne sociale groepen vroeger een onderdrukte minderheid. De neoliberale globalisatie heeft echter zo’n toenemende ongelijkheid voortgebracht, dat deze groep almaar groter wordt. De macht ligt niet meer bij de democratische meerderheid, maar is in handen van kleine groepen die de wereldfinanciën bepalen.
Veel traditionele ideeën zijn niet langer relevant. De notie dat in een democratie de meerderheid de macht heeft wordt niet weerspiegeld door de slogan van de occupy-beweging (1%=/=99%). De wereld wordt geregeerd door een klein aantal mensen die tot de rijkste van de wereld behoren, en 99 procent wordt steeds armer omdat ze de prijs betalen voor de welvaart van die 1 procent. Onderdrukking heeft nog steeds te maken met het marginaliseren van de minderheid zoals Gramsci bedoelde met het idee van ‘subalterniteit’, maar in onze tijd betekent het ook economische discriminatie van de meerderheid ten behoeve van een zeer kleine, maar zeer machtige en heersende minderheid.
Wat we zien bij de Arabische Lente, bij de Occupy-beweging en in anderen tekenen van verzet tegen de mysterieuze machten die de wereld regeren en hun humbug (zie J. P. Sartre), is een vorm van ‘subaltern bewustzijn’; mensen willen niet langer worden uitgebuit en worden uitgesloten van welvaart of macht. Het probleem is echter de verdeling; zolang de ‘subalternen’ zijn verdeeld in Noord/Zuid, autochtoon/immigrant en welke andere dichotomieën dan ook, zal er nooit sprake zijn van een daadwerkelijk bewustzijn. Een deel van de ontevredenen is er bovendien niet op uit de heersende macht te breken, maar wil ook een graantje meepikken. Hun aanspraken bevinden zich tot nu toe binnen de heersende dialoog en zijn dus nooit subversief genoeg om een wezenlijke verandering te bewerkstelligen in een krankzinnige relatie tussen sociale groepen die is gestoeld op grenzen, beperkingen en tegenstellingen.
Dit was wat Johan van der Keuken in 1980 al riep (en het is ook al aanwezig in zijn eerdere films uit de jaren zestig). Hij geloofde in het genereus delen van de wereld tot voordeel van allen; zijn helden waren altijd de ellendigen der aarde, zou Franz Fanon zeggen. Voor Van der Keuken is deze categorie echter breder is dan de gekoloniseerden bij Fanon: een blinde jongen, immigranten, arbeiders, werklozen, dat zijn de ellendigen in zijn films. Zelfs in zijn werk als filmmaker was het zijn filosofie om terug te geven en te delen. Dat is misschien de les die sommige politici nu eindelijk beginnen te leren wanneer ze iets verder kijken dan de cijfers en hun veel te veel op economie gebaseerde overwegingen. Linkse partijen worden weer zelfverzekerd omdat de mensen beginnen in te zien hoe ver de politiek omwille van bezuinigingen die voorbijgaan aan de essentie van het menselijke verwijderd kan raken van zijn menselijke basis .
Ik las het nieuws met in het achterhoofd wat Johan van der Keuken vroeger geloofde en zei, en ik kan mij maar niet aan de gedachte onttrekken dat, op de een of andere manier, de kunst de politiek weer op de goede weg kan helpen: Dus je probeert, zegt Johan van der Keuken tegen zijn zoon – hij heeft het over film, maar het lijkt alsof hij tegen een politicus spreekt – om heel dichtbij mensen te komen. Niet alleen hun werk, ook hun kwetsbaarheid, (…) Maar je kunt als filmmaker ook teruggeven, vind ik, in de manier waarop we filmen. Niet als een verhaal, niet als een parel die je van de buitenkant bewondert, wat natuurlijk ook mooi kan zijn. Maar we moeten naar binnen gaan, daar met onze camera’s fysiek aanwezig zijn, en dat moeten we ook laten zien. Voor mij is dat een fundamentele vorm van oprechtheid. Dat is de praktijk van het filmen. Ik heb er altijd van genoten de grenzen ervan op te zoeken.
Aldus sprak een genie.

[1] Johan van der Keuken, Het complete oeuvre (2006) door Total Film.
[2] Bhabha, Homi K. “The Voice of the Dom,” [Subaltern Studies IX The Present History of West Bengal] TLS, The Times Literary Supplement no. 4923 (8 Augustus 1997)
[3] Gramsci, Antonio, Selections from the Prison Notebooks, Londen: Lawrence en Wishart, 1973.


also http://www.eutopiainstitute.org/2012/02/tussen-kunst-en-politiek-de-voorspelling-van-johan-van-der-keuken/

Between art and politics; the Johan van der Keuken Guess

Is it a coincidence that the Arab spring starts precisely where Johan van der Keuken in 1979 decided to shoot The Master and the Giant (De Meester en de Reus, 1980), a film about the unfair global economic system running the world and deciding for our life and our future? It was surely not a coincidence because Van der Keuken used to feel deeply concerned by the human destiny as an indivisible whole, as witnesses his distributor, Pierre-Olivier Bardet: “In his work, the documentary, however infused with social and political preoccupations and a radical questioning of North-South relationships, rediscovered its place at the heart of the cinematic art, breaking down barriers between categories of militant cinema: the environment, women’s liberation, workers’ struggle, etc.” The film makes a link between the Tunisian peasant living in the desert and the North European (Dutch) middle class citizen facing unemployment and the grasp of taxes. Very early, and in a deep visionary perception, he saw that there wss no dichotomy between North and South but between the neo-capitalists; those who make money on the backs of the others, the “Subalterns”; those who are evicted from wealth and power.

Indeed, this is still a topical film. First of all because the Dutch filmmaker was a genius who was able to analyse the way human history is working. It is also because he had enough humanism and openness toward the Other that he believed in human unity in front of evil. But it is primarily because he had such deep perspicacity in the way he looked at reality that he could see the symptoms of what we are facing today: falling from a crisis into another one, acting according to the crisis. In fact, politics since 2008 at least, is made on the emergency of the fight against financial recession.
Let’s not forget that this 32 years old film is the combination of the director’s visionary talent and the analyses of the Canadian economist Claude Ménard. It is based on two important ideas: the grasp of capitalism on western society including the migrants communities on one hand and the overexploitation of nature for industrial purposes on the other hand. Using a very intelligent editing process, Van der Keuken alternates fictional scenes showing the inhuman face of a tax collector, other very poetic ones engaging a conversation between cubs, trees and the wind, and finally documentary scenes of the archaic life in a small village in the south of Tunisia. At that time the main idea of the film is that our life is getting more and more artificial and the risk that it loses its meaning is bigger and bigger. The emigration is considered from that very simple statement: immigrants are trapped by their dream of the northern wealth when they leave their original way of living. The opposition of the two lifestyles is clearly in favour of the picturesque proximity of man to nature in the small village lost at the doors of the African desert.

Shot in 1979, the film is a poetic pamphlet against the growing power of banks on men’s life. From that point of view, the two men guessed what we are now confronted with. Indeed, the film has a new soul if we look at it through the prism of actuality: it pinpoints the link between the so-called Arab Spring and the shakiness world’s economic. Since a few years we witness a watershed in the history of mankind: 9/11, global warming, financial crisis, fluctuation of oil prices, spectacular growth of Asian Economies, Arab Spring, recession in southern European countries, insecurity of the Euro and the Dollar, the occupy movement, the budget cuts policy, etc. It looks like we have the 1929 recession, the 1973 oil crisis and the cultural revolution of may 1968 in one.
Here one should take a new look at the way the auteur of The Way South (De Weg naar het Zuiden, 1981) puts Dutch squatters and Moroccan emigrants in a very eloquent parallelism at the beginning of this other precocious film. The ones fight for their right to have a house and occupy empty buildings and luxurious apartments in the Kinkerstraat. The others occupy a Church as a sign of protest against the government’s decision to send them back to their country. By a strange coincidence also this film ends in Egypt, the second country of the Arab Spring. Van der Keuken pays special attention to the Egyptian wretches, those who stand out of the economical flow and who one year ago initiated the Tahrir Square sit-in. It cannot be by chance that the filmmaker went in these two countries to tell a story which remains still relevant in our times: the injustice of the world economic order.
When we look closely to the connection between the so-called Arab Spring and the also so-called Economic Crisis, we come easily to the idea that the way the other was seen is perhaps changing. Some political parties are reviewing their programs to be more human; some even talk about compassion and the enriching role of emigration. The discussion about the squat is over nowadays, or let’s say marginalized, but the theme of emigration is like a Chinese puzzle for any politician. The main reason is that it was never considered out of the tight and biased angle of unfair policy serving the interests of the bourses, the traders and the multinational banks. Of course there is no way then to consider things from a human point of view nor a cultural one. Not yet, not enough.
What is relevant for art and culture is, most of the time, not valid for politics. This is particularly true when it comes to emigration. The last couple of years, it was admitted in the European political spheres that integration’s policy failed. Such statement is more than disputable. It is intended to discredit migrants while it should be understood, first of all, as a confession of failure of the politicians themselves, if ever there is a failure. If the process of integration failed, it is because politicians could never, or did never, want to find the right answer and the appropriate policy. Migrants were and are always considered by politicians as a foreign entity which is accepted only as far as it is needed for the host society not necessarily for itself and merely not when it is somehow an answer to its own need. This means that the statement over the failure of integration or not is made according to a monolithic vision, a way of thinking according to pragmatic goals and rational strategies which are simply the component of hegemonic attitudes. That’s why, when the physical presence of this entity overpasses the need of the local society, it is stigmatized as the source of all evil. This latest attitude leads to the rise of extreme right parties.

What I am saying here about politics seems to me in a deep contradiction with art and culture. And this is precisely what someone like Johan van der Keuken tried to say more than thirty years ago. Such statement cannot be in coherence with the spirit of the so-called “Old Continent”, the continent of the human rights and the Aufklärung, to say it in a couple of words. However, this spirit of the “Old Continent” is still to be found in the realm of European culture and art. From the pragmatic and egoistic argument of the direct use and assimilation of the Other, we shift to a complex and enriching real interaction with it on the name of ideas of beauty, authenticity and humanism. Integration gets then another meaning and hence becomes possible.
Here I pass over the number of European politicians and businessmen from the immigration who are part of the European elite. I neither talk neither about the number of soccer players or sportsmen who are defending European flags in international tournaments. Unless they are considered not numerous enough so that we can talk about successful politics of integration. But such a reasoning can lead to another extreme; can you imagine a national soccer team with ten players from second or third generations of immigrants ? Inconceivable for the extreme right wings way of thinking.
What I want to stress is the emergence of artists in the context of immigration. A Moroccan actor who is nominated for the best Dutch actor will annoy purist nationalists, but if he wins it makes it worse; they would be exacerbated. Then you can get a very eloquent sentence addressed to politicians who don’t believe in integration : “ I am Dutch and I am proud of my Moroccan blood”, said Nasrdin Dchar when he got the Golden Calf few months ago. He would then address a couple of right wing parties leaders. This is the kind of artistic replica to the political statement. Dshar stands for the whole film sector and addresses politicians. The jury by attributing him the price speaks on the name of the profession. Here there are other rules than what politicians decide in the meetings in which they discuss how to get rid of immigrants. Here there is no discussion about taxes, budget cuts, criminality. What is discussed here is Beauty and what counts is the talent of the actor, not the blood in his veins.
Dchar is not an isolated case. Many other actors and filmmaker contribute to the glory of the Dutch film scene like every emigrant contributes to the wealth of the country’s economy. I would mention actors like Hakim Traidia (Dutch Algerian), Sabri Said (Dutch Egyptian). I would also mention filmmakers such as the Dutch Peruvian Heddy Honigman, Hani Abou Assaad from Palestinian origins, Mohamed Al-Darraji originally from Irak and the Algerian born Karim Traidia. I would mention also many names from that kind of talents in France, Germnay, England en other European countries : Fatih Akin, Abdellatif Kechiche, Rabah Ameur-Zaimech, Mahamet-Saleh Haroun,… Are these people symbols of a failed integration? Then when would we say that integration succeeded ? How many talented filmmakers do we need to say that immigration contributed to enrich the European film galaxy ? If a couple of real creative artists can emerge of two millions of immigrants community, that means that there are tens of others who are not very good or who didn’t get their chance to emerge. And how many brilliant filmmakers do we have in an autochthon community of 17 million? Quite not so many as genius, everybody knows, is by definition rare.
Since 2011 cultural sectors started to suffer from budget cuts because of the economical crisis. At the same time, European governments started to discuss seriously new migration regulations in order to limit the phenomenon as more as possible. This is happening in the frame of a new general social policy. If the American president Barack Obama had to step back in his plan of social health care project, short cuts in the health sector was a subject of a tempestuous debate about subsidies of handicapped persons and the budget of the cultural sectors had to be halved. At the same time new measures are decided to reduce to the minimum the number of migrants and among them the asylum seekers.
In a nutshell, the responsibility of the economical crisis is put on the shoulders of artists, migrants and other kinds of minorities and weak members of society. They are paying the price of the crisis while they were never the ones who profited from it. Artists and emigrants share the position of Subaltern, would the postcolonial philosopher Homi Bhabha say. They are never considered as part of the hegemonic power. This latter even though needs and uses them. Hence they are always forced to resist it. That’s why the consecration of an artist from emigrant origin is a double subaltern claim : as an emigrant and as an artist.
If Jean Paul Sartre used to call for the unity of the proletariat of the whole world- the workers of the North and peasants of the South-, it is time perhaps for a new kind of unity: whatever and whoever is against those who have hegemonic power. Emigrants and artists then join another form of resistance that we saw at the end of 2011, the one of occupy. It seems that there is a kind of consciousness which is developing within a broader and broader counter-hegemonic community. We are at a new turning point of history. The subaltern social groups according to Bhabha used to be the oppressed minority. The neoliberal globalization produced such a growing inequality that this group is becoming bigger and bigger. The power is no more in the hands of the democratic majority, but in the hands of minor groups commanding the worlds finances.
A lot of traditional concepts are not relevant anymore. The idea that in a democracy the majority has the power cannot stand in front of the slogan of the occupy movement (1%=/=99%). The world is run by the very small number of people among the richest. 99% is getting poorer and poorer because they are paying the prize of the wealth of the 1%. The oppression is nevermore synonym of marginalizing the minority, what Gramsci means by the concept of “Subalternity”, but in our time it means economic discrimination of the majority for the benefit of the very small but very powerful and hegemonic minority.
What we witness in the Arab Spring, in the Occupy movement or any other signs of resistance against the mysterious powers running the world and deciding of its mumbo-jumbo, dixit J. P. Sartre, is a kind of “subaltern awareness”. People don’t want to be exploited anymore, neither excluded from the wealth nor the power. The problem is however, the division. As far as subalterns are divided in North / South, autochthon / emigrant and any other dichotomies - it will never be a real awareness. A part of the unhappy people is not aiming to destroy the hegemonic power but to “have a piece of the pie”. Its claim is, until now, made within the hegemonic discourse and hence never subversive enough to achieve categorical rupture with an insane relationship between social groups built on boundaries, limits and antagonisms.
This was the call of Johan van der Keuken since 1980 (also already present in his previous films from the 60ies). He used to believe in sharing the world generously in the benefit of everybody. His heroes were always the Wretches of the earth, would Franz Fanon say. It is only that for Van der Keuken this category is broader than the colonised in Fanon’s text: a blind Kid, emigrants, workers, unemployed, ... these are the kind of wretches in his cinema. Even in his work as a filmmaker his philosophy was to give back and share. This is perhaps the lesson some politicians finally started to understand when they look a little bit more beyond the numbers and the too much economical considerations. Leftist parties are regaining confidence because the people started to see how politics can go very far from its human basis on the name of budget cuts ignoring the essence of human life.
I read the news having in memory what Johan van der Keuken used to believe and say. And I can’t stop thinking that, somehow, art can help politics to find the right way: So you try – says Johan van der Keuken to his son learning cinema but it is as if he talks to a politician– to get very close to people. Not just the work, the vulnerability too, … But you can also give back, I believe, as a film maker, in the way we film. Not as a story, not as a pearl that you admire from outside, which also can be beautiful, of course. But we have to go in there, physically be there with our cameras and we have to show that as well. That seems to me a fundamental kind of sincerity. That is the practice of filming. I have always liked exploring the boundaries of it.”
So spoke a genius.



* http://www.eutopiainstitute.org/2012/02/between-art-and-politics-the-johan-van-der-keuken-prediction/

Lawrence of Arabia: een legende nieuw leven ingeblazen

Wat een idee om een film als Lawrence of Arabia (David Lean, VK, 1962) uit te zenden in de eerste dagen van 2012. De vijftig jaar oude film toont inderdaad meer dan een oppervlakkige gelijkenis tussen de biografie van de Britse officier die verwikkeld raakt in de vijandigheden tussen Arabieren en Turken tijdens een cruciale periode aan het in de Eerste Wereldoorlog in het Midden-Oosten en de gebeurtenissen die nu al een jaar voortduren in die regio. Het uitzenden van deze film op dit moment lijkt ofwel een slechte grap, of een ongelukkige poging een verband te leggen tussen de NAVO-interventie in Libië, enkele maanden geleden, en de rol die een jonge Britse luitenant speelde in de Arabische opstand tegen de Turkse bezetters aan het begin van de vorige eeuw.

Het is veel te gemakkelijk een parallel te trekken tussen de Arabische Lente in 2011 als een opstand (Hirak) tegen dictators en de Arabische Opstand (1916-1918) tegen een buitenlandse bezetter, en Nicolas Sarkozy, David Cameron en Bernard-Henri Lévy kunnen nooit worden vergeleken met de legendarische Thomas Edward Lawrence (1888-1935). Ten eerste omdat de laatste geen leider was en niet handelde volgens het internationaal recht. Zijn acties, hoewel die binnen het kader vielen van de plannen van het Britse leger, waren niet wat de generaals werkelijk wilden. En zijn handelen naar zijn persoonlijke overtuiging veroordeelt juist zowel het hele hegmonistisch dispositief van het kolonialisme van een eeuw geleden als het neo-imperialisme van onze tijd.

Laten we teruggaan naar de historische context. Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog waren de Turken, bondgenoten van de Duitsers, door de Arabische Sahara in de Shamregio (nu Syrië, Jordanië en Palestina) op weg naar het zuiden in de richting van het Suez Kanaal. Onderweg moesten ze zich ontdoen van alle recalcitrante Arabische stammen. De Arabieren, onder leiding van Prins Faysal, verdedigden hun land en begonnen wat de Arabische Opstand werd genoemd. De Britse militaire inlichtingendienst in Cairo wilde voorkomen dat deze opstand in het voordeel zou werken van de vijand en stuurde T. E. Lawrence, een specialist van de Arabische nationalistische bewegingen in de Turkse provincies, ernaartoe om te onderhandelen over een coalitie met de “Bedoeïenen”.

Wat hij deed was meer dan zijn superieuren hadden verwacht, en voor een groot deel wat ze nooit hadden gewild: hij verenigde de Arabische stammen tegen de gezamenlijke vijand. Volgens de film begon Lawrence met de Arabieren te helpen in hun strijd tegen de Turken, maar verdedigde hij hen vervolgens ook tegen iedere heerschappij van buitenaf. Dat druiste in tegen het Britse koloniale beleid in de regio, dus dat ging te ver.

Het grote verschil tussen T.E. Lawrence en degenen die nu interveniëren in de zogenoemde Arabische Lente, is dat hij een dichter was, terwijl het nu enkel politici zijn die het neokapitalisme dienen. Lawrence werd erop uit gestuurd om te onderhandelen over een coalitie, maar mettertijd werd hij verliefd op de woestijn en het land. Hij begon te geloven dat het noch aan de Turken, noch aan de Britten, maar aan zichzelf toebehoorde. Hij handelde niet uit naam van zijn trouw aan de Kroon als Britse officier, maar uit naam van wat hij geloofde dat juist was: de strijd tegen kolonialisme en hegemonie. Op de vraag van Prins Faysal : ‘Bent u niet trouw aan de Kroon?’, antwoordt hij: ‘Aan de Kroon en aan andere zaken.’

Lawrence had al geleerd, zoals elke Engelsman die bij Kargemisj (in het huidige Irak) werkte, hoe hij Arabische boeren en dorpelingen kon motiveren om archeologische opgravingen te verrichten zonder militaire discipline of koloniale autoriteit in te hoeven roepen. Daarom kon hij, toen hij eenmaal geloofde het recht van iedereen om zijn eigen land te bezitten, niet anders dan zijn overtuiging te volgen zonder één enkele concessie te doen. Na de oorlog, in 1919, ging hij naar de conferentie van Parijs om de zaak van de Arabische onafhankelijkheid te bepleiten. Dit valt echter buiten het bereik van de film, en het is waarschijnlijk ook niet de boodschap die de televisiezender wil uitdragen door hem uit te zenden.

Lawrence of Arabia was geen strijder zoals de strijders van nu: een vuurwapenmachine. Hij was een poëet wiens liefde voor een land de strijd voor vrijheid inspireerde. Zijn fysiognomie is niet die van iemand van daden, en dat was ook de indruk die hij wekte bij zijn superieuren. Maar toen hij de woestijn van Nefudh (tegenwoordig tussen Jordanië en Saoedi-Arabië) overstak om Akaba te bevrijden van de Turkse kolonisator, begreep hij dat zo’n land met die hitte en dat zand, niet kon toebehoren aan een man van zijn herkomst. Hij zag toen De Waarheid, als een mystieke openbaring: het onrecht van de ene man die het land van een ander bezet. Hij werd aan zichzelf getoond als mens, terwijl hij niet meer was dan een radertje in de grote kolonialisatiemachine.

Nog een ander verschil tussen Lawrences daden en de interventie in Libië, en waarschijnlijk ook die in Syrië, en die van het Britse leger in de Arabische opstand, is het ideaal dat de interventie is bedoeld als verdediging. Het Britse imperialistisch leger handelde uit naam van de verdediging van Arabische stammen tegen de Turkse invasie; de NAVO handelde in Libië onder de wettelijke bescherming van de VN-resolutie, die erop was gericht de burgers van Benghazi te beschermen tegen Khaddafi’s huurlingen. Geen van deze beide acties volgden de letterlijke betekenis van de missie. Achter de zichtbare waren er verborgen agenda’s.

Maar voor Lawrence heeft Trouw geen betekenis als het in tegenspraak is met de Waarheid. Net als Dostojevski’s Idioot, een fanaticus van de waarheid die hypocrisie afzweert, hield hij zich aan de letterlijke betekenis van woorden en maakte hij geen onderscheid tussen de Turkse hegemonie en die van de Britten. Als het eropaan komt te strijden tegen onrecht, doet het er niet toe wie erachter zit. Als de Turkse bezetting van de regio slecht was, dan was de bezetting door het Britse koninkrijk ook slecht. En als Khaddafi, Ben Ali en Moebarak corrupte dictators waren, dan zullen degenen die de NAVO van plan is aan te stellen, niet minder corrupt zijn. De missie van al deze pionnen is altijd dezelfde: het grote monster van het kapitaal te dienen.

Lawrence of Arabia: a rejuvenated legend

What an idea to broadcast a film like Lawrence of Arabia (David Lean, UK, 1962) the first days of 2012. The fifty-year-old film has indeed more than a similarity between the biography of the British officer who got involved in the hostilities opposing the Arabs and the Turks during a key episode of World War I on the eastern front and the current events going on in the region for one year already. Broadcasting the film right now seems to be a bad joke or an unhappy thought trying to make a link between the intervention of NATO in Libya a few months ago and the role played by a young British Lieutenant in the Arab uprising against the Turkish invaders at the beginning of the last century.
It is much too easy to find a parallel between the Arab Spring in 2011 as an uprising (Hirak) against dictators and the Arab Revolt (1916-1918) against a foreign invader. Nicolas Sakozy, David Cameron and Bernard Henry Levy can never be compared to the legendary Thomas Edward Lawrence (1888-1935). First of all because the latter was not a leader and didn’t act according to international law. His action, even though it was in the frame of British Army plans, was not what the generals really wanted. Acting according to his personal convictions condemns the hole hegemonic dispositive of colonialism one century ago and neo-imperialism in our times.
Let’s go back to the historical context. At the end of WWI the Turks, allies of the Germans, where heading south across the Arabian Sahara in the region of Sham (now Syria, Jordan, Palestine) in the direction of the Suez Canal. On their way they had to get rid of all the recalcitrant Arab tribes. The Arabs, lead by Prince Faysal, defended their lands and went into what was called the Arab Revolt. The British Military Intelligence Department in Cairo, willing to prevent this big advantage to the enemy, sent T. E. Lawrence, a specialist in Arab nationalist movements in the Turkish provinces, to negotiate coalition with the “Bedouins”.
What he did was more than what his superiors expected and mainly what they never wanted: he unified the Arab Tribes against their common enemy. What the film says is that, starting with helping the Arabs in their fight against the Turks, Lawrence went on to defend their rights against any hegemony; that is even against the British policy of colonisation in the region. But this has gone too far.
The big difference between T.E. Lawrence and those who now intervene in the so-called “Arab Spring” is that he was a poet while they are only politicians serving neo-capitalism. Lawrence was sent to negotiate the coalition. Meanwhile he fell in love with the desert and the land. He got the faith that it has to belong neither to the Turks nor to the British but to itself. He acted not in the name of his loyalty as a British officer to the crown, but in the name of what he felt and believed the right thing to do: fight colonialism and hegemony. To the question of Prince Faysal : Are you not loyal to the crown? He answers: To the crown and to other things.
Already, like every Englishman working in the British Empire at Carchemish (in present Iraq), he learned how to motivate Arab peasants and villagers digging archaeological sites with no help from military discipline or colonial authority. That’s why once he believed in this right for anybody to be in possession of his own land, he had to follow his belief without any concession. After the war, in 1919, he went to the conference of Paris with the duty to defend the cause of Arab independence. But this is not in the film, and also probably not what the TV channel by broadcasting it wants to say.
Lawrence of Arabia was not a warrior, unlike those of our times: a gun machine. He was a poet whose love of a land inspired the fight for its freedom. His physiognomy is not of someone of action. This was the impression he inspired in his superiors. But when he crossed the desert of Nefudh (between Jordan and Saudi Arabia currently) to liberate Akaba from the Turkish coloniser, he understood that such a land with its heat and its sand, cannot belong to a man of his own provenance. Then he saw The Truth, like a mystic revelation: the injustice of a man occupying another man’s land. He was revealed to himself as a human being while he was nothing else but a screw in a huge machine called colonisation.
One more difference again between Lawrence’s action and the intervention in Libya, and probably in Syria, and the one of the British Army in the Arab Revolt, is the ideal that the intervention is supposed to defend. The British Imperial Army acted in the name of the apparent reason of the protection of Arab tribes against the Turkish invasion. NATO acted in Libya under the legal coverage of the UN resolution whose aim was to protect the civilians of Ben Ghazi against Gaddafi’s mercenaries. Both of these actions didn’t follow the literal meaning of the mission. They had other agendas behind the apparent ones.
But for Lawrence Loyalty has no sense when it is in contradiction with the Truth. Like Dostoievski’s Idiot, a fanatic of truth who denounces hypocrisy, he stuck to the literal meaning of words and didn’t make any difference between the Turkish hegemony and the British. When it comes to fight an injustice it doesn’t matter who is behind it. If the Turkish domination of the region was bad, the one of the British Empire was also bad. And if `Gaddafi, Ben Ali, Mubarak’ were corrupted dictators, those whom NATO is planning to appoint will not be less corrupt. The mission of all these pawns is always the same: serve the big beast of capital.

And more on: http://www.eutopiainstitute.org/2012/01/lawrence-of-arabia-a-rejuvenated-legend/

You will harm regardless your good feelings

The culture of the so-called MENA region has never been so visible in Europe like it was during this year, 2011. Of course the reason is now admitted as nothing else but the “Arab Spring”. All festivals are programming films from Tunisia, Egypt, and Syria… All cultural organizations are organizing debates, symposiums and exhibitions. However, this phenomenon looks somehow ambiguous. That the world focuses on the culture of a region is certainly worthwhile whatever the reason is. But the fact that this same region is presented that way shows also how it was unfairly neglected. Very often there is a lot of arrogance in the behaviour of those who, without any authentic interest neither in culture nor in the region, are using its tragedy by walking on its corpses. Even worse, most of the time, these scavengers contribute to a historical misreading of events.
In a time of cultural budget cuts, a cultural program dealing with the Arab spring is a very relevant argument for fundraisers. Not only the policy of a lot of funds is to stick to the actuality, but it is also a fact that there is a real public expectation and curiosity awakend by the medias brainwashing during weeks and months. Use such a context to say the half of the truth or even to mislead and misinform the public is a moral and historical responsibility, if not an intellectual crime. A lot of people, even among activists, seem not to be really aware of it.
The work of a filmmaker who fought for each one of his films and paid of his blood nerves and even his life the price of his art cannot be presented to the public just for fun. If you don’t give a work of art the respect it deserves, you punish the artist for the second time. Syrian filmmakers like Omar Amiralay, Osama Mohammed or Mohammed Malas who were recently presented in the Netherlands are among the best filmmakers in the region. They suffered twice for their work. Their regime denied them any freedom and any decent material conditions to express their artistic talents. To the first frustration we should add that they were ignored outside their country, except perhaps for some circles of elites and cinephiles in the Maghreb or for some marginal European film venues.
To show these kinds of films now in Europe as a very special event, whether we are aware of it or not, is of some perversity unless we show them the respect they deserve. A film needs to be considered first as a work of art not as a pretext to talk about something else. A twenty year old film deserves to be screened in a film museum or in a retrospective in a film event. You don’t screen Battleship Potemkin (Sergeï Eisenstein, 1925) because you want to talk about the recent problematic elections in Russia. You don’t screen Scarface (Howard Hawks, 1932) because you want to analyze how Wall Street is pushing the worlds’ economy to collapse. Tunisian, Egyptian and Syrian filmmakers were denied their freedom under the dictatorship and their artistic status by the world’s mainstream. To show them now after months of uprisings and thousands of direct victims, not to mention those indirect, is unfair and inappropriate. The audience expects them to talk about the actual reality of their countries. Or their films are produced in a complete different context and talk about another reality. They used to talk in place of their people, now this latter is talking by itself, so it’s completely different.
This unfairness has different layers. The film is not considered as such but as a complementary element for a discussion with a guest who has nothing to do with films, like a politician, diplomat, economist, activist and so on… Moreover when the debate is hosted by a non specialist in film, the conversation shifts to anything but the reason why the film was made. It is also confusing for the audience who is invited to a discussion with a guest about the actual sufferings of the people not about the film. The other layer is that everybody is talking about the people while the latter is once again not given the possibility to talk for itself. In a way the world goes on not listening to the right voice at the right moment. Who listened to these filmmakers when they were fighting? The people are developing other ways of talking and claiming, but these ways are not given the possibility to meet the audience. We are missing the time and the space as well. The debate is biased in many ways.
In a debate about the revolution in Tunisia and Egypt, some organizers would embellish the evening by inviting some artists from Morocco, Lebanon and Jordan. Most of the times they are based in Europe or in the US. When they come from the Netherlands it is perfect; there is a discussion about the revolution with a lot of “gezelligheid” and nobody gets bored. The audience is happy to meet a Jordanian choreographer even though he (or she) is not directly concerned by the events and never lived under the repression in Jordan and has probably never been in any of the countries where the riots take place. The only fact that he has a connection with a so-called Arab origin is enough to put him in a discussion about the revolution. Don’t be surprised then when the animator of the discussion asks him whether his art prepared the uprising in his county. He would laugh and say: “Oh! I don’t know but it is nice that you ask the question”.
These are couple a few examples of how cultural organizations in Europe are dealing with the actuality of definitely the biggest geopolitical change in contemporary history after the fall of the Soviet Union and the Berlin wall. They are perversely part of an omniscient complot against any claim of freedom in the world. Or they are not aware of this and they are then victims of a very strong manipulation. In both cases they sell free conscience to the world at a very low price. It is not because some film programs, exhibitions and debates are organized that the world can relieve its soul and feel free of the guilt for what is happening not only for a few months but since the world decided to give all powers to a beast called capitalism which is deciding for everything; not only in the southern part of the globe but everywhere. Hélas not everybody is Jean-Paul Sartre or Franz Fanon aware that the fight of the African peasant is the same as the one who called to fight neo-capitalism and occupy its symbols: Wall Street and het Beurs Plein.